Vlooien - hond & kat
Vlooien! Het woord alleen geeft iedereen al de kriebels, laat staan als je ze effectief hebt.
Tijdens elke consultatie vraag ik naar de vlooien-
behandeling bij uw huisdier. De reden?
Levenscyclus van de vlo
In heel de wereld zijn er meer dan 2500 vlooiensoorten. Er zijn slechts twee van belang bij onze honden en katten: Ctenocephalides canis (hondenvlo) en Ctenocephalides felis (kattenvlo). Ondanks dat de hond en de kat hun eigen vlosoort hebben, is de meest voorkomende vlosoort bij hond (92%) én kat (97%) in België de kattenvlo. De kattenvlo is een weinig gastheerspecifieke vlo, waardoor ze makkelijk overgezet wordt tussen verschillende diersoorten en jawel, ook de mens.
Vlooien zijn vleugelloze, bloedzuigende insecten van 1 - 6mm.
Hun achterpoten zijn buitenproportioneel om ver te kunnen springen
(tot 1 meter ver). De overgang van eitje naar volwassen vlo kan tussen de 2-3 weken tot 8 maanden duren. De ontwikkelingsduur is namelijk afhankelijk van de temperatuur en het voedselaanbod van de vlo. In gunstige omstandigheden wordt een cyclus op 3 weken volledig doorlopen.
Elk volwassen vrouwtjes vlo legt ongeveer 20-50 eitjes per dag na een bloedmaaltijd. De eitjes worden initieel in de vacht gelegd, maar rollen er uiteindelijk af. Na enkele dagen (1-10 dagen) komen er larven uit. Deze zijn een paar millimeter lang en heb ongeveer de dikte van een haar. De larven zijn meesters in verstoppen. Ze gaan overal tussen, in, onder, ... kruipen, liefst een donker plekje (tapijten, stoffen bekleding, kiertjes, vloerplanken, ...). Larven voeden zich met de uitwerpselen van volwassen vlooien, wat neerkomt op verteerd bloed, én met huidschilfers. Na enkele vervellingen ontwikkelen de larven zich tot poppen. Deze zullen ontpoppen door verschillende stimuli van de gastheer (CO2, druk en temperatuurstijging) met het vrijkomen van een volwassen vlo. Deze vlo springt op uw huisdier, kruipt naar de huid en bijt. Ze hebben dagelijks een bloedmaaltijd nodig om te overleven en op die manier houden ze de cyclus rond.
Waarom en hoe loopt mijn huisdier vlooien op?
Volwassen vlooien voeden zich 1 keer per dag met het bloed van hun gastheer. Ze blijven normaal op diezelfde gastheer tot ze sterven. De levensverwachting van een vlo kan oplopen tot meerdere maanden, maar meestal wordt deze sneller beëindigd. Door de jeuk die ze veroorzaken, worden ze eerder opgelikt of afgeknabbeld.
Dit verhaal verklaart nog niet hoe uw hond en/of kat met vlooien besmet raakt. Wel zoals hierboven aangehaald, hangt de levenswijze en de levenscyclus van dit ongedierte af van omgevingsfactoren (warmte, vochtigheid, nabijheid van gastheren). Bij gunstige omstandigheden kan bijgevolg het aantal vlooien snel oplopen in de omgeving. In de lente, zomer en herfst zijn de temperaturen buiten vaak voldoende, maar in de winter en algemeen binnenshuis zijn deze heel het jaar door gunstig. Binnenshuis zijn er voldoende leuke verstopplaatsen voor de larven. Plus ook al heeft jouw dier oorspronkelijk geen vlooien. Hij kan dit oprapen bij andere honden, katten of dieren die passeren of door bezoek in niet-vlo vrij-huis
Vlooien & gerelateerde gezondheidsproblemen
'Vlooien, het zijn maar kleine beestjes! Mijn hond of kat heeft geen vlooien en gaat dat niet krijgen.'Dit zijn woorden die ik op regelmatige basis te horen krijg. Helaas is dit niet de waarheid!
Ziekteverschijnselen en ziektes bij DIEREN:
Vlooien zijn hinderlijk. Hun beten veroorzaken in eerste instanties jeuk, haarverlies, roodheid en verschillende types huidontstekingen. Door het bloed zuigen kunnen ze de conditie van uw huisdier verminderen en bij erge infestaties vlooieninfestatie lijden tot bloedarmoede en zelfs sterfte. Pups, kleinere dieren, oudere en/of verzwakte dieren zijn extra kwetsbaar.
Naast de vlooien zelf kunnen ze allerlei ziektes overbrengen. Vlooien en lintworm (Dipylidium caninum) gaan vaak hand in hand. Een besmette vlo wordt opgelikt en een volwassen lintworm begint zich in de darm te ontwikkelen. Een lintworm kan makkelijk 50cm lang worden. Lintwormen zorgen voor vitaminen tekorten, vermageren, diarree en tal van andere symptomen. Naast lintwormen zijn er nog andere ziektes, die vlooien als vector hebben, zoals Bartonella henselae (wereldwijd), Mycoplasma hemofelis (wereldwijd), Mycoplasma hemocanis (wereldwijd), en Rickettsia felis (Europa).
Sommige viervoeters hebben een vlooienallergie. Ze zijn dan overgevoelig voor bepaalde stoffen in het speeksel van de vlo. Door herhaalde vlooienbeten wordt er een soort immuniteitsdrempel overschreden, waardoor elke volgende beet zal leiden tot een overmatige reactie: erge langdurige jeuk, extreme roodheid, korsten, haaruitval, huidontsteking en secundaire ontstekingen. Eens ze er gevoelig voor zijn, is 1 vlo voldoende om een reactie te veroorzaken. Het rare is hier echter dat je vaak geen vlo ziet. Bij deze dieren is een zorgvuldig vlobestrijding het hele jaar door van essentieel belang.
Ziekteverschijnselen en ziektes bij de MENS:
Vlooien bijten naast honden en katten, ook de mens. Ze blijven niet op ons maar bijten en springen terug weg, op zoek naar een geschiktere gastheer. Vlooienbeten zijn kleine rode, jeukende bultjes op armen, benen of ander blootgestelde lichaamsdelen. Het blijft echter niet alleen bij vlooienbeten.
Vlooien zijn , zoals hierboven reeds aangehaald, vectoren voor verschillende ziektes. Ziektes die potentieel naar de mens kunnen overgedragen worden. Dit noemen we zoönoses.
-
Kattenkrabziekte
Kattenkrabziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Bartonella henselae. Ze komt voor bij katten en uitzonderlijk bij de hond. De ziekte is wijdverspreid in de kattenpopulatie (huiskatten, buitenkatten én zwervers). De bacterie verspreid zich tussen katten onder onderling door besmette vlooien, die bloed gezogen hebben van een besmette kat. Diezelfde vlo kan op zijn buurt de mens besmetten. Mensen kunnen elkaar onderling niet besmetten.
Katten worden zelden ziek, maar de mens wel. Na een lik, krab of beet van een kat, óf een vlooienbeet kunnen volgende symptomen zich voordoen:
- na 3-6 dagen: rode knobbeltjes
- na 2 weken tot maanden: - pijnlijke en opgezwollen lymfeklieren nabij wonde
(duur: gemiddeld 6 weken)
- milde koorts, hoofdpijn, spierpijn
- oogontsteking (Parinauds Oculoglandulair Syndroom)
- uitzonderlijke gevallen:
- aantasting van de hartkleppen
- aantasting van het zenuwstelsel
Ontsmet een kattenwonde altijd!! Indien zulke symptomen voordoen of als de wonde ontsteekt, bel onmiddellijk jouw huisarts voor correcte behandeling en opvolging.
Heeft mijn huisdier vlooien?
Vaak zie je jouw huisdier regelmatig krabben maar bij doorzoeken van de vacht zie je niks? Hoe weet je dan of hij er heeft?
Ik zet de signalen even voor u op een rijtje:
-
Uw dier(en) krabben overmatig
-
U vindt volwassen vlooien na het kammen met een vlooienkam (beschikbaar bij uw dierenarts)
-
Uw dier heeft een 'hot spot' ter hoogte van de staartbasis
-
U heeft zelf last van rode, jeukende bultjes op de huid
-
U ziet kleine donkere beestjes bewegen en wegspringen
-
U ziet kleine zwarte stipjes / komma's in de vacht of in de ligplaats van uw huisdier.
Dit zijn vlo uitwerpselen.
Topje van de ijsberg
Je hebt jouw hond of kat voor vlooien behandeld met pilletje, pipet of een band, én toch zie je dat ongedierte nog altijd rondspringen? Het kan. Twee dingen moeten in het achterhoofd gehouden worden als het over de bestrijding van vlooien gaat.
Allereerst magische vloproducten bestaan niet! De meeste producten hebben 24-48u de tijd nodig om vlooien af te doden. Vooraleer een vlo afgedood kan worden, moet ze eerst bijten. Een repellent product bestaat binnen het immense vlo-gamma nog niet. Zie je dus een vlo heel goed zitten na een opgestarte behandeling, dan is de kans groot dat ze al gebeten heeft en stilaan aan het afsterven is. Een 'gezonde' vlo zie je slechts in een flits en poef, ze is weer weg.
Ten tweede is een vlooienprobleem vaak veel groter dan door de eigenaar ingeschat wordt. Slechts 5% van het vlooienprobleem bestaat uit volwassen vlooien op uw huisdier. De andere 95% in de omgeving nemen de eitjes, larven en poppen voor hun rekening. Als je dus alleen de volwassen vlooien aanpakt, doet een nieuwe generatie binnen 1 tot enkele weken na de behandeling een intrede. Poppen kunnen tot 1,5 jaar in leven blijven wegens resistentie tegen verschillende externe factoren. Een nieuwe plaag kan ook veroorzaakt worden door een temperatuursverandering. In de winter is dit mogelijk door aanzetten van de verwarming. Dit is één van de redenen waarom vlooien heel het jaar door dienen behandeld te worden om de cyclus zo snel mogelijk te onderbreken.
Hoe zich tegen vlooien beschermen?
Er zijn talloze vloproducten op de markt om uw huisdier(en) te behandelen. Ze verschillen allemaal in hun samenstelling, applicatiemethode en werkingsduur. Welke product het beste? Wel dat is iets dat ik als dierenarts met u bespreek.
Welk product het beste is voor u en uw huisdier, is afhankelijk van paar factoren. Er moet rekening gehouden worden met het ras, de leeftijd, de levenswijze, allergieën, ... enz.
Ik adviseer als adequate vlo bestrijding een vlooienmiddel dat zo breed mogelijk werkt. Vlooien kun je het best bestrijden door zoveel mogelijk stadia in de vlooiencyclus aan te pakken.
Losstaande hiervan zijn er wel paar basisprincipes die bij een vloprobleem kunnen toegepast worden:
-
Regelmatig kammen en controleren
-
ADEQUATE VLOBEHANDELING:
-
juiste product, liefst werkzaam tegen verschillende levensstadia
-
effect op de omgeving
-
snelle werking (speed of kill)
-
juiste interval (THERAPIETROUW!)
-
juiste toediening en dosering
-
alle dieren in het huishouden! - hond, kat, konijn
-
gans het jaar door behandelen, zeker bij vlooienallergiedermatitis
-
-
GEEF NOOIT PRODUCTEN VAN HONDEN AAN KATTEN OF VICE VERSA!!! GEEN PERMETHRINE !!
Sommige producten zijn toxisch voor een andere diersoort. Zo kan een kat die permethrine toegediend krijgt, ernstige symptomen ontwikkelen en zelfs sterven!!!
-
Regelmatig stofzuigen zodat eitjes verdwijnen
-
Was kussens en dekens van uw hond of uzelf in de wasmachine zo hoog mogelijk (liefst op 60 graden)
-
Kam uw huisdier eens in de paar weken met een vlooienkam ter controle.
-
Gebruik een omgevingsspray om de omgeving extra te behandelen.
-
Weetje!: Egels kunnen ook vlooien hebben.
Er bestaan nog andere 'anti-vloproducten' op de markt zoals biergist- en knoflooktabletten. Knoflook kan zelfs bij overmaat en/of chronische inname bloedarmoede veroorzaken. Al deze anti-vlo supplementen of producten in de supermarkt hebben geen enkel wetenschappelijk bewijs dat ze werkzaam zijn of zelfs onschadelijk voor uw dier.
Praat er over en vindt samen de beste aanpak tegen vlooien!